Herinneringen aan de laatste bewoners van het Kasteel van Wouw

Het verhaal

Mevrouw Coppens (geb. 1933) doet op 4 april 2024 in het Tongerlohuys energiek haar verhaal. Het is het verhaal van haar familie dat generaties teruggaat. Ze heeft spullen meegenomen zoals een jurk van haar grootmoeder, foto’s, een boek en bidprentjes die ondersteunen wat ze vertelt. 

De moeder van mevrouw Coppens is Cornelia Antonetta Maria (Dimphia, officieel Dimphena, ookwel Dimphna) van Oers. Zij was geboren op de kasteelhoeve in Wouw, dus op het kasteelterrein, op 6 mei 1889 en overleden in Prinsland (Dinteloord) op 19 oktober 1937. Ze overleed slechts een jaar na haar eigen moeder. Toen was mevrouw Coppens pas 4 jaar, waardoor ze behalve haar grootmoeder ook haar eigen moeder nauwelijks gekend heeft. Dimphia is in Dinteloord begraven, maar inmiddels is haar graf geruimd. Dimphia trouwde met Adrianus Coppens uit Roosendaal en zij kregen uiteindelijk negen kinderen, van wie er anno 2024 nog twee dochters in leven zijn. Adrianus is geboren in hoeve Minnebeek in Roosendaal (Bekijk hier hoeve Minnebeke in Roosendaal). Dat is het karakteristieke pand aan de voormalige Watermolenstraat nr. 41, tegenwoordig Watermolenberg 4. Op 15 november 1915 trouwden zij en kochten ze in Dinteloord een huis. 

Erfgoedcentrum Tongerlohuys, foto van Dimphia van Oers, inv.nr. 08536. Schenking mevrouw Coppens. 

Aan moeders kant had de familie een connectie met Wouw. De oom van mevrouw Coppens (een broer van haar moeder) was Stan van Oers, die is gestorven in 1961. Constantinus (Constant) Petrus Johannes van Oers (geboren 4 maart 1886 en overleden op 21 april 1961). Aangezien hij ook op het kasteelterrein in Wouw is geboren, net als zijn oudere zus, is hij de laatste geweest die op het kasteelterrein ter wereld kwam. Hij koos voor een religieus leven in dienst van God. Zodoende is hij op 10 juni 1911 in de kapel van het Seminarie tot priester gewijd. Hij heeft vervolgens op 18 juni in de Wouwse Sint Lambertuskerk zijn eerste mis opgevoerd. Hij is 28 jaar lang priester geweest in Wagenberg en is overleden in het 50ste jaar van zijn priesterschap (Terheijden 21 april 1961), twee maanden voor zijn 50-jarig ambtsjubileum (Bekijk hier online de grafsteen van pastoor Stan van Oers in Wagenberg).

 Erfgoedcentrum Tongerlohuys, foto van Stan van Oers, inv.nr. 08537. Schenking mevrouw Coppens. 

Dimphia en Stan waren de kinderen van Maria van Aert en Piet (ookwel Pieter en Petrus) van Oers. Piet was landbouwer van beroep. Hij was een geboren Steenbergenar (7-2-1850) en overleed in Wouw. Maria was geboren in Huijbergen op 3 augustus 1849 en gestorven in Prinsland (Dinteloord) op 17 februari 1936. Zij bewoonden de hoeve op het kasteelterrein, het laatst overgebleven onderdeel van wat ooit het grootste kasteel van Nederland was. Piet van Oers is op 22 november 1903 verdronken in de slotgracht van het kasteel. Dit tragische voorval is een van de laatste onderdelen in de lange, bewogen bewoningsgeschiedenis van het kasteelterrein. Mevrouw Coppens wist over dit noodlottige ongeval nog te vertellen dat, terwijl hij op weg naar huis was, de lantaarn die hij meedroeg door de wind uitwaaide. Daardoor is hij gedesoriënteerd geraakt, wat hem fataal is geworden. 

Zijn echtgenote Maria Catharina van Aert (geboren in Huijbergen op 3-8-1849) was dus de laatste bewoonster die op het kasteelterrein van Wouw gewoond heeft. Maria, die in Wouw daarna nog ‘Dientje van het Kasteel’ genoemd bleef worden, is tot 1911 blijven boeren. Dat is ze blijven doen totdat haar zoon eventueel priester zou worden – zo niet, dan moest hij het boerenbedrijf overnemen. Totdat hij uiteindelijk inderdaad in 1911 tot priester is gewijd, heeft zij het boerenbedrijf op het kasteelterrein voortgezet. 

Erfgoedcentrum Tongerlohuys, foto van Maria van Aert, inv.nr. 08535. Schenking mevrouw Coppens. 

Er woonden bij Maria meerdere familieleden in. De vader van Piet van Oers, die een boerderij in Kruisland had, is driemaal getrouwd. De eerste keer met mevrouw Potters (ze hadden drie kinderen, onder wie Piet, en twee dochters). Toen zij gestorven is, is Piet hertrouwd met mevrouw Adriaansen. Met haar had hij vier kinderen: drie jongens en een meisje. Toen ook zij overleed, is hij voor de derde keer getrouwd met mevrouw Goetstouwer. Dit bleef een kinderloos huwelijk. Zij had echter weinig oog voor de kinderen uit het tweede huwelijk van haar echtgenoot. Daarom heeft Maria van Aert de vier halfbroers en -zussen van haar man opgenomen bij haar in huis. 

Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) kreeg Maria – als weduwe zijnde – soldaten over de vloer en is ze bij haar dochter en schoonzoon ingetrokken in Dinteloord. Ze is in Dinteloord overleden op 17 februari 1936. Ook Maria is in Dinteloord begraven, maar inmiddels zijn de graven van Dimphia en Maria geruimd. 

Ook van vaders kant had mevrouw Coppens een voorvader De overgrootvader van mevrouw Coppens, Adrianus Coppens, heeft nog als soldaat onder keizer Napoleon gediend. 

Foto’s
Mevrouw Coppens was in het bezit van enkele portretfoto’s uit het begin van de twintigste eeuw, gemaakt bij atelier Bosch in Roosendaal. Hierop is Maria van Aert te zien waarop zij die jurk draagt die mevrouw Coppens aan het Tongerlohuys heeft geschonken. Er zijn ook twee foto’s bij van de kinderen van Maria van Aert, Dimphia en Stan. 

Maria staat op de foto met een witte, Huijbergse muts. Er waren veel verschillende soorten en modellen mutsen. Er waren veel plaatselijke verschillen, waardoor mutsen onderscheidend waren. Maria was uit Huijbergen afkomstig en droeg dus dit typisch Huijbergse model. 

Foto van mevrouw Coppens poserend bij de jurk van Maria van Aert die ze heeft geschonken, begin 2024. Foto Laura Zijderveld, Erfgoedcentrum Tongerlohuys. 

Verder lezen 

Gerard Haast, Kees Hoendervangers, René Hermans, Ron Bakx, Het Kasteel van Wouw, Roosendaal 2012, p. 17. Zie p. 17 voor het bidprentje van Piet van Oers.