Thuis in mijn hofje

Het verhaal

Toen Sabine Damen met haar ouders ging kijken naar een huisje in het hofje Mariagaard was ze meteen verkocht. “Mijn vader wist dat dit huisje vrij kwam en hij had goed gedacht dat dit wel iets voor mij zou kunnen zijn.”

Sinds 1992 woont Sabine in hofje Mariagaard in Roosendaal. Een klein huisje aan een prachtige binnentuin, met uitzicht op het kerkje. Ze is helemaal thuis op deze plek. “Dit huisje ademt echt. Alles piept en kraakt, je voelt de wind langs de ramen naar binnen komen. Ieder nisje, ieder raampje heeft zijn eigen verhaal. Dit huis heeft een ziel. Als je het dan helemaal hebt opgeknapt, dan is het de plek waar je je aan bindt. Waar ik ook ben: ik wil altijd graag weer naar dit plekje toe. Het is echt thuis. En het ligt middenin de stad, maar het is er ook heerlijk rustig. Ik geniet van het uitzicht, van de rust, van de mooie plekjes in dit hofje. Het is leuk om binnen met de functionele moderne elementen te spelen tegenover die oude, authentieke onderdelen.”

Herinneringswaarde
Er is nog een reden waarom Sabine zich zo verbonden voelt met deze plek. “Dit huis is ook bijzonder omdat het te maken heeft met mijn ouders. Hun levens zijn verbonden met deze plek. Zij hebben zich ingezet voor deze plek. Mijn vader zat in het bestuur van de Stichting Steunfonds St. Jan, dat was de eigenaar van dit hofje. Mijn moeder deed ook het een en ander voor deze stichting. Nu ze niet meer leven, heeft deze plek daardoor voor mij nog meer betekenis gekregen. De persoonlijke herinneringswaarde is voor mij eigenlijk nog belangrijker dan het feit dat mijn monumentje een Rijksmonument is.”

Wind, water en rottend hout…
Natuurlijk gaat het wonen in zo’n oud pandje soms met ongemakken gepaard. Sabine vertelt: “Ik heb een hoge energierekening, onder andere vanwege de raampjes waar de wind naar binnen giert. Het is ook erg gehorig, het plafond is slechts van dunne planken gemaakt, dat geeft veel geluid van de bovenburen. En er gaat nogal eens iets stuk of er is wat aan vervanging toe. Een waterleiding die knapt, vocht in het huis, rottend hout. Dat is allemaal niet prettig. Maar de woningstichting, de eigenaar, pakt wel veel aan. En al die positieve elementen aan dit huis maken het eigenlijk allemaal wel weer goed.”

Geschiedenis
Wat de geschiedenis van het hofje betreft, weet Sabine het een en ander via haar vader en ook van horen zeggen via de buren. Deze plek heeft een veel rijkere achtergrond dan ik nu kan vertellen. Historisch gezien is er wel meer over bekend, dit is na te vragen bij het gemeentearchief en de VVV van Roosendaal.

Een stukje geschiedenis: het hofje Mariagaard is een hofje met woningen, een binnentuin- en plein, een poortgebouw en een kapel. Het is gebouwd in 1935 in de stijl van de Delftse school. Architect A. van Hees maakte het ontwerp voor het hofje. De gevels zijn opgetrokken uit rode baksteen. De zadeldaken hebben verschillende nokhoogten en zijn bedekt met rode romaanse dakpannen. Het poortgedeelte heeft een rondboogpoort met natuurstenen hoekblokken. Het dak wordt onderbroken door twee driehoekige kleine dakkapellen, één heeft een floraal glas-in-loodraampje. Er is een kleine klokkentoren met galmgaten en op de torenspits staat een koperen weerhaan. Alles in zijn geheel zeer kenmerkend voor de Delftse school.

Het hofje is destijds gebouwd voor mensen die iets voor de kerk betekend hadden, bijvoorbeeld de huishoudster van de pastoor. Zij had dan na haar pensioen gratis woonruimte. Er woonden ook nonnen. Tegenwoordig wonen hier meer mensen van buiten de kerk, omdat het beheer van het hofje in handen is gekomen van de woningstichting. De kapel is echter nog steeds in het bezit van de Stichting, ook komt er iedere dag een koster de kapel verzorgen.

Rijksmonument
Het hofje is inmiddels een Rijksmonument geworden. Het is een gaaf gebleven hofje: het heeft architectonische en stedenbouwkundige waarde. En het is waardevol omdat er van dit gebouwtype niet zoveel zijn. Woningstichting Aramis (nu AlWel) heeft het hofje in 2000 gekocht van de Stichting Steunfonds Sint Jan. Ze hebben het gerenoveerd en de binnentuin opgeknapt. Die onderhouden zij ook. In mijn huisje is een kleine badkamer ingebouwd.

Voor altijd?
“Ik weet niet of ik hier voor altijd blijf. Het kan best zijn dat ik nog een keer ga verhuizen, omdat mijn persoonlijke omstandigheden kunnen veranderen. Ik zou dit plekje missen. Vooral de persoonlijke betekenis die deze plek heeft, de geschiedenis van mijn ouders die verbonden is met de geschiedenis van deze plek: dat zou ik missen. Het is wel mooi dat het toch blijft bestaan, ons hofje … het is dan goed om de herinneringen hieraan te blijven koesteren.”

Dit verhaal is origineel geschreven voor monumenten.nl