Jaarboek Heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen 2014

Het verhaal

Roosendaal – Nispen, oktober 2014

Donderdagavond 23 oktober 2014 werd het 22e jaarboek gepresenteerd aan leden van de heemkundekring de Heerlijckheijd Nispen. Ongeveer vijftig mensen waren aanwezig in dorpshuis Nisipa in Nispen. Ook dit jaar is de redactie er weer in geslaagd om een interessant en goed leesbaar jaarboek samen te stellen. Het jaarboek werd uitgereikt nadat professor en wetenschapper dr. Alex Vanneste een lezing had gehouden over de inmiddels alom bekende “Dodendraad”.

Voorzitter van de heemkundekring, René Leijdekkers, opende de avond om 20.00 uur en verwelkomde de aanwezigen. Hij ging eerst in op de actualiteit omtrent de opgravingen van de funderingen van de voormalige kerkgebouwen naast de Maria Hemelvaartkerk. Op 8 april 2014 begon men met grondwerkzaamheden voor de aanleg van de Turftuin. Samen gaande met de renovatie van het kerkplein is het een mooie gelegenheid om archeologisch en waardevol onderzoek te doen. Tijdens onderzoeken vond men nog sporen van een oudere kerk uit de jaren 1300. De resultaten van de opgravingen kunnen een plaats krijgen bij de aanleg van de Turftuin waar momenteel druk aan gewerkt wordt, zodat er een mooie verbinding ontstaat met het verleden van Nispen.

Nispen is ouder dan Roosendaal. Dat is bekend. Het oude document, welk dateert uit het jaar 1157, levert dat bewijs. In dat document gaat het over de pastorie van het dorp. Momenteel werken acht werkgroepen aan de plannen tot realisering van het Kerkplein, Turftuin en achter de kerk. Na veel grondwerk te hebben verzet en rioleringvernieuwing gaat het er goed uitzien. H. Maria Hemelvaartkerk en Kerkplein van Nispen waar nu de veranderingen gaande zijn. De parkeerplaats is bijna gereed. Begonnen wordt nu met het herinrichten van de bestrating langs de kerk aan de Heijbeeksestraat. Daarna komen het Kerkplein en de Dorpsstraat aan de beurt. “Nispen inspireert” en gaat gewoon verder bruisen!

Het eerste exemplaar van het jaarboek 2014 werd uitgereikt aan Nispenaar Jan Verbocht. Hij was één van de oprichters van de wielerronde van Nispen veertig jaar geleden. Vanwege het veertigjarig jubileum in de historie van de wielerronde in Nispen en Stichting Wielercomité Nispen is er uitgebreid aandacht aan geschonken in het nieuwe jaarboek. Schrijver van dit zeventien pagina’s tellende artikel over de jubilerende wielerronde was Jaques Burremans.

Daarna was het woord aan professor dr. Alex Vanneste. Hij is emeritus hoogleraar aan de universiteit van Antwerpen, en is een deskundige om te vertellen over de Dodendraad. In een boeiende presentatie met uniek foto materiaal over de Dodendraad gaf hij een heldere kijk op hetgeen waarover, ook in onze streek, dit jaar veel om te doen is geweest. Dit jaar, 2014, is het honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. In tegenstelling tot België bleef Nederland buiten schot en neutraal. België beschikte toen al over een beter spoorwegennet dan Nederland. Wat voor Duitsland interessant was om munitie en manschappen aan en af te voeren. Hoewel Nederland neutraal bleef tijdens de Eerste Wereldoorlog, 1914-1918, kregen we toch duizenden Belgische vluchtelingen te verwerken in Nispen en Roosendaal.

Omdat de Duitsers er niet in slaagden om de kilometerslange rijksgrens af te sluiten werd het obstakel de Dodendraad door het Duitse leger opgericht. In april 1915 werd met de versperring gestart. Aan de grens tussen bezet België en neutraal Nederland werd een prikkeldraad (pinnekesdraad) versperring aangelegd van het Zwin in Knokke tot aan de voorsteden van Aken. De elektrische stroom op die draad bedroeg 2000 volt over een lengte van 450 km. De draad diende om smokkelaars en vluchtelingen het zo moeilijk mogelijk te maken. Echter niet overal volgde de versperring de grens. De 450 km rijksgrens werd sterk ingekort. Zodoende kwamen grote stukken Belgisch grondgebied zoals Essen en Nieuwmoer tussen de streng bewaakte Nederlandse grens en de Dodendraad te liggen. De dodendraad bleek een perfecte manier voor de Duitsers om grensoverschrijding met smokkel en spionage te voorkomen. Vooral omdat men met elektriciteit nog niet zo op de hoogte was in die tijd, konden de gevolgen vreselijk zijn indien men wou proberen om de grens over te gaan. De lezing van professor dr. Alex Vanneste was bijzonder en boeiend voor alle aanwezigen. Het hele verhaal is te lezen op: “Spanning op de rijksgrens van Knokke tot Gemmenich 1915 tot 1918.”