Van Dolle Maandag naar de Bevrijding Deel 9

Het verhaal

Bij het opruimen van de zolder kan ik het niet over mijn hart verkrijgen om een doos met schoolschriften zomaar bij het oud papier te zetten. Zo zat ik dus een hele dag opstellen, rekenoefeningen en wiskunde van de lagere en middelbare school door te bladeren, tot ik een schrift tegenkwam dat niet met mijn eigen hanepoten was volgeschreven, maar met het regelmatige handschrift van mijn vader. Geen idee hoe het daar is terechtgekomen, maar gelukkig is de doos steeds meeverhuisd van Halsterseweg naar Bonairestraat naar Derpsestraat naar Kerkstraat naar Knippenbergstraat naar Maassingel. De foto’s stonden niet in het dagboek, maar komen uit het fotoalbum van Pa. Het is te interessant om het voor mij alleen te houden, vandaar deze facsimile uitgave, die gedrukt is met hulp van Loesje en Jan.

Januari 2008

Kees Pijs

Deurne

Dagboek vanaf 4 september 1944, de eerste vlucht der Duitscher, tot en met 2 november 1944

Maandag 30 October 1944

Er passeeren heele colonnes met tanks en gepantserde wagens. Alles in de richting Hazelaar. De Canadeezen deelen sigaretten, chocolade en lekkertjes uit. Jammer, dat de bevolking hen zoo slecht kan verstaan. De ordedienst, waar ik lid van ben, is georganiseerd. Ik moet loopen van 10 uur ’s-avonds tot 3 uur ’s-morgens. Overdag geloopen langs Diefhoek en Hazelaar terug. Het doet werkelijk goed weer eens frische lucht te kunnen happen. Het is één groot beeld van verwoesting. Er ligt buiten in de weilanden een massa doodgebloed vee.

Dinsdag 31 October 1944

In de nacht wachtgeloopen met Johan van Oers. Uren staan praten met de Canadeesche wacht, aan de Roskam opgesteld. We moeten loopen van de Roskam tot aan de Hazelaar. Hier worden we nog gecontroleerd door ’n soldaat, die uit ’n carreer komt gewipt. Na hem op onze oranje band te hebben gewezen en te hebben gezegd, dat we leden van de “home-guard” waren, was de zaak oké. Hij vertelt ons, dat de Duitschers ’s-nachts nog komen opzetten tot 3 km. van hier. We zitten dus nog wel terdege in de frontlijn. Engelsch vérdragend geschut staat opgesteld in de richting Woensdrecht en beschiet het front bij Steenbergen. Suisend kunnen we de granaten ’s-nachts hooren voorbijtrekken.

Vandaag meegeholpen om N.S.B.-ers op te halen. Een moffenmeid wordt op straat kaalgeknipt.

Woensdag 1 November 1944

ALLEERHEILIGEN! Alhoewel de kerk zwaar is gehavend en alle glas er haast uit is, is er toch een kerkdienst geweest. Het tochtte er echter geweldig.

’s-Middags met Mien naar Wouw geloopen. Onderweg hooren we nog steeds het gedreun van het geschut bij Steenbergen. De verwoestingen in Wouw, vooral in de Bergsche straat en Roosendaalsche straat is ook zéér groot. Het ergste is nog wel, dat de prachtige kerk met z’n kunstschatten geheel is verloren gegaan.

Overal het zelfde beeld! Er wordt dichtgetimmerd en gespijkerd en gerepareerd. Op de markt in Wouw staan zeker wel vijftig à tachtig reuze zware tanks geparkeerd. Het is er ’n drukke boel.

Donderdag 2 November 1944

Alles herneemt hier weer z’n meer normale gang. Er wordt heel veel gerepareerd. Zelf ben ik tevoet naar Bergen op Zoom gaan kijken hoe het er daar bij stond.

Daar komt alles vandaag bij elkaar om het werk te hervatten. Op de fabriek is niets gebeurd. Bergen op Zoom was Vrijdag 27 October reeds vrij, haast zonder vlag of stoot. M’n fiets haal ik weer tevoorschijn. Die heeft ook niets geleden. Ik rijd nog ’s-middags naar huis, omdat er thuis nog geholpen moet worden. Het geeft weer ’n fijn gevoel zoo maar vrij te kunnen rond fietsen, zonder de angst, dat de fiets zal worden afgenomen. De geallieerden hebben het gelukkig niet noodig om te rooven en te plunderen. Die hebben alles in overvloed. Thuis heb ik ’s-middags de ingegraven eigendommen uit den grond gehaald. Nog een flink karwei. Alles kwam er goed uit. Alleen had ‘n scherf een twaalftal inmaakfleschen doen sneuvelen.

Vrijdag 3 November 1944

De strijd bij Steenbergen is geëindigd en het front beweegt zich verder naar het Noorden, in de richting van de Moerdijk. Het gevaar is dus geweken en we kunnen dan ook gerust zeggen:

“WE ZIJN VRIJ”

Er hiermede is de mij voorgenomen taak beëindigd. Mijn eigen ondervindingen, indrukken en gedachten heb ik vastgelegd vanaf de dolle Maandag tot de dag der bevrijding.

Foto: Britse militairen in rupswagen passeren de kerk te Heerle, oktober 1944. Collectie West-Brabants Archief.