Roosendaal bezint zich

Het verhaal

Ze zit vlak vóór mij, tijdens de bijeenkomst ‘Roosendaal verbindt zich’. Een jonge Marokkaanse vrouw met een hoofddoek. Gedurende de soms felle discussies zit ze voortdurend te overleggen met een Nederlandse man naast haar. Samen geven zij commentaar op wat er gezegd wordt. Hun levendige body-language tijdens dat overleg laat letterlijk de lege koffiekopjes rinkelen die onder hun stoel staan. Zij is het niet met alle stellingen en meningen eens en laat dat duidelijk blijken door heftig ‘ja’ of ‘nee’ te knikken. Vooralsnog heeft ze geen behoefte zich in de discussie te mengen, tot het onderwerp ‘hoofddoek en kansen op de arbeidsmarkt’ wordt aangesneden. Ze verandert van een knikengeltje in een furie, als ze de microfoon grijpt om een Nederlandse vrouw de les te lezen die durfde beweren dat in haar bedrijf geen onderscheid wordt gemaakt bij het aannemen van mensen.

Terwijl ik haar betoog aandachtig volg, vraag ik me af waarom ze een hoofddoek draagt. Omwille van haar geloof? Nee, daar lijkt ze mij de vrouw niet naar. Zonder hoofddoek kun je ook je geloof uitdragen. Dan is een hoofddoek eerder een zwaktebod. Om te provoceren? Dan bereikt ze daar niet de juiste mensen mee, integendeel. Ook een zwaktebod, dus. De tirade over haar problemen is weinig steekhoudend. Het heeft er alle schijn van dat ze even stoom moet af blazen over de onrechtvaardige behandeling die ze heeft ondergaan bij het vinden van een stageplaats.

Alle hoogopgeleide moslimvrouwen in Marokko hebben de hoofddoek al lang afgezworen. Zij zien de noodzaak er niet van in. Zij zijn gelovig en dragen dat ook uit. Waarom wil deze vrouw, vermoedelijk geboren en getogen in Nederland, dan per se die hoofddoek dragen? Waarschijnlijk ter identificatie. Ze hoort ergens bij en wil dat zichtbaar maken. Dat is haar goed recht. Maar als ze daarmee een maatschappelijke omwenteling denkt te bewerkstelligen, komt ze bedrogen uit. Dat bezorgt haar een gevoel van vernedering en afwijzing. Het feit dat ze niet wordt aangenomen omdat ze een hoofddoek draagt, kan en wil ze niet aanvaarden. Zij voelt zich minderwaardig; niet geaccepteerd door de maatschappij. Dus ageert ze.

Zou die energie die dat keer op keer kost niet beter aangewend kunnen worden om zich neer te leggen bij de feiten en te zorgen dat ze een goede baan krijgt, vraag ik me af. Om daadwerkelijk te kunnen bijdragen aan een betere samenleving. Zonder hoofddoek. Daar zou ik graag een uitgebreid gesprek over willen voeren.

In de pauze raak ik in gesprek met een goed opgeleide Turkse jongeman. Ook hij zet zich af tegen de maatschappij. Ik erken dat hij, omdat hij van Turkse afkomst is, doodeenvoudig tien keer beter moet zijn dan een geboren Nederlander, om bij een werkgever kans te maken op een goede baan. Dat is simpelweg een feit. Hij kijkt mij verrast aan. Ik zie hem denken: ‘Iemand die mijn probleem begrijpt’!

‘Ik krijg de kans niet om te bewijzen wat ik waard ben’ zegt hij. ‘Nederlanders gaan altijd voor’.

‘Dan zorg je toch gewoon dat je beter bent’ draag ik de oplossing aan. ‘Als je wordt aangenomen voor een topbaan, heb je volop gelegenheid aan te tonen dat je niet voor een Nederlander onder doet’. Helaas wordt ons gesprek afgebroken doordat een Nederlandse man zich ermee bemoeit.

Na de pauze ontaardt de discussie in een ‘wij-zij’. De beschuldigingen vliegen over en weer. En ik proef steeds hetzelfde verwijt van ‘hen’: ‘Jullie nemen ons niet serieus; jullie zien ons niet als gelijkwaardig’.

Het helpt dan niet als één van ‘ons’ opmerkt: ‘Jullie mogen je moskee in mijn achtertuin zetten’.

‘Zij’ hebben namelijk gelijk. In de maatschappij mogen ‘zij’ in de wereld van welzijn en zorg werken. ‘Wij’ hebben meer keuze.

Daar zou ik graag, liefst samen met vertegenwoordigers van het zakenleven, een uitgebreid gesprek over willen voeren.

Na afloop praat ik nog even met een jonge Turkse vrouw. Wij zijn het er over eens dat het een kwestie is van emanciperen. Dat heeft tijd nodig. Ondertussen moeten we wel met elkaar blijven praten. Voor mezelf heb ik de naam van het platform veranderd. ‘Roosendaal bezint zich’.