Norbertusparochie 2014

Het verhaal

Roosendaal, januari 2014

‘De Paters van de Kade in Roosendaal’. Zij hoorden tot de orde van de Redemptoristen. De kerk staat op de Kade en stond wijd en zijd bekend als de ‘Paoterskerk’. De kerk werd toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand. Boven het portaal is een wapenschild met de woorden “Beatae Mariae Virgini de Perpetuo Succurso”. Het betekent toegewijd aan de H. Maagd Maria van Altijddurende Bijstand. Tot het jaar 2003! In het klooster woonden in dat jaar nog zes paters en drie broeders redemptoristen. Door de hoge leeftijd en gezondheid van de paters en broeders in Roosendaal waren ze genoodzaakt om te verhuizen. Ze moesten op allerlei mogelijke manieren zien te overleven. Het provincialaat van de Nederlandse Redemptoristen was hier op de Kade gehuisvest. Nu is het bezoekadres Wouwseweg 21, Roosendaal. In het weekend van 15 en 16 maart 2003 werd de kerk door de Redemptoristen overgedragen en ging op in de Onze lieve Vrouwe Parochie. Tot eind het jaar 2013, met alweer een verandering!

Tot eind 2013 was het de Onze Lieve Vrouwe Parochie! Per 1 januari is de parochie na fusie samengegaan met De Ark Nispen en de Emmaüs Parochie. De besturen van de parochies hebben dat bekend gemaakt in de kerkdiensten zaterdag en zondag. Na een lange voorbereiding van wikken en wegen kwam de Norbertus Parochie tot stand. De Norbertus Parochie beschikt nu over zes kerken, namelijk de St. Josephkerk, Moeder Godskerk, Goede Herder, Franciscuskapel, de H. Maria Hemelvaartkerk Nispen en de Onze Lieve Vrouwekerk. Zij allen behouden hun eigen naam. Met deze parochies is zondag 19 januari 2014 in een plechtige eucharistieviering de Norbertus Parochie ontstaan. Om 10.00 uur vond de plechtigheid plaats in de Moeder Godskerk, wijk Kroeven. De Bisschop van Breda, Jan Liesen, was de hoofdcelebrant. Hij ging voor in de eucharistieviering en werd bijgestaan door pastoor Han Akkermans en parochievicaris Piet Swinne. Kees van Heijst als afgevaardigde van de Paters Norbertijnen van Tongerlo, Witheren. In samenwerking met de leden van het pastoraal team, zongen verschillende koren tijdens deze feestelijke viering o.l.v. Gunita Kronberga. En de cantores van de Onze Lieve Vrouwekerk o.l.v. Joseph Dekkers. Op het priesterkoor stond een beeld van de Heilige Norbertus. Het beeld is afkomstig uit de Schuurkerk en stond van 1839 tot 2002 in de Sint Janskerk. Ter gelegenheid van deze ceremonie waren de andere kerken in Roosendaal gesloten. Alle zes kerken blijven overigens gelukkig open voor gebedsdiensten. Voorzitter van het nieuwe parochie bestuur is Pastoor Han Akkermans. Vicevoorzitter is Maarten Mallekoote. Bisschop Liesen heeft goedkeuring gegeven aan het pastorale team. Aanwezig waren ook de wethouders Jongmans en Verbraak tijdens de viering.

De Heilige Sint Norbertus (1080-1134) was de stichter van de Kloosterorde der Norbertijnen in 1130. De Kloosterorde Norbertijnen, Abdij van Tongerlo en Averbode, Witheren hebben de eerste parochie in Nispen gesticht. Daarna in het jaar 1762 de Sint Janskerk in Roosendaal. De paters hadden de pastorie in het Tongerlohuys. Nu is het een museum. Omdat de Witheren groots verbonden waren met Roosendaal en Nispen, koos het parochiebestuur voor de naam Norbertus Parochie. Bijna 200 jaar lang waren de Norbertijnen aanwezig in Roosendaal en Nispen. De laatste Norbertijn, pastoor Cornelis (Silveer) van Bruggen, vertrok in 1971. Men wordt herinnerd aan de Sint Janskerk, Tongerlohuys (museum), Tongerloplein. Een bezoek aan de Abdijen Tongerlo en Averbode in België is zeker de moeite waard.

Toch nog maar eens even de Redemptoristen in herinnering brengen! Januari 2014! Er zijn nu nog in totaal 38 paters en broeders redemptoristen in Nederland. Veel herinnert jammer genoeg in onze stad niet meer aan de Orde van de Redemptoristen.

In het jaar 2011 was het 175 jaar geleden dat Redemptoristen naar Nederland en Wittem kwamen. Menslievendheid, compassie en mededogen, dat bracht de Congregatie van de Redemptoristen op de been. In de 18e eeuw eerst in Italië, in het plaatsje Scala bij Napels. Daarna in 60 landen. Geïnspireerd door Jezus Christus en zijn boodschap van bevrijding. “Redemptio” is bevrijding tegenover geestelijke verlatenheid, uiterlijke dwang en armoede. De Redemptoristen zijn een leef- en werkgemeenschap van paters en broeders. Zij vormen de Congregatio Sanctissimi Redemptoris (C.S.s.R.). Ze maakten deel uit van de 1700 jaar oude, katholieke traditie van toegewijd leven. Men vereert sedert jaren de Heilige Gerardus Majella. Wereldwijd telde de orde 6650 leden in het jaar 1981.

En van huis uit zijn de paters en broeders een praktisch en geëngageerd ingesteld gezelschap. Dat is al sinds de tijd van de stichter Alfonsus van Liguori (1696-1787). Nieuwe situaties werden opgevat als een uitdaging. Tot in de jaren zestig was het houden van volksmissies hun klassieke handwerk. Zij trokken door het hele land, waar in de parochiekerken werd gepreekt over zonde en schuld, hel en verdoemenis. Daarna over bekering en vergeving en over de liefde van God voor mensen. Vooral waren de preken gericht op het gemoed en de zintuigen van de gelovigen. De paters waren heel sterk in woordkeuzes en voordrachten. Volgens de berichten van vroeger werd er gehuild in de kerken waar de paters preekten. In de twintigste eeuw richtten de Redemptoristen zich meer op het dagelijkse milieu waarin de mens leefde en werkte. Tal van activiteiten hebben ze ondernomen op het gebied van geloofsverdieping en vernieuwing van het pastoraat. Met grote sociale problemen kwamen ze in aanraking door het missiewerk in Suriname en Brazilië. Leven in een gemeenschap was het uitgangspunt voor hun engagement. Elkaar als je medebroeder beschouwen en je samen ergens sterk voor maken. Dat had bij hen traditie!

Rond het jaar 2000, op het breukvlak van twee eeuwen, groeit in West-Europa een nieuwe samenleving. Oude vormen, gedachten verdwijnen en ondergaan veranderingen. In Nederland is de klassieke leefwijze van de orden en congregaties sterk terug gedrongen.

Niet alleen door afname van het ledental, maar ook door het uitblijven van de jongere generaties. Echter dat heeft het denken niet gestopt. Elke historische vorm van toewijding is ooit begonnen en nieuwe vormen werden uitgevonden. Dat er behoefte is aan toegewijd leven stond niet ter discussie. Een leven dat een vorm van radicaliteit bevat die van belang was voor de samenleving en voor de eigen passage door de tijd! Toewijding die de harten raakten. Het gevoel van de vreugde en het verdriet. In het jaar 1998 zijn de Redemptoristen dan een nieuw project gaan opstarten, namelijk Scala Experiment. Leken en religieuzen brengen een vereniging tot stand. Samen met de Congregatie werd het een dubbelinstituut. Hun zelfstandigheid behouden de Redemptoristen echter. Er werd een netwerk opgebouwd voor ondersteuning en ontmoetingen. Een werkgemeenschap voor besprekingen en het organiseren van praktische vormen van inzet. Een verband, waar mensen elkaar met plezier ontmoeten en een cultuur ontstaat van geestelijke verwantschap. Een reeks van pastorale en sociale projecten was de inzet. Levensbeschouwing, een vak in het Middelbaar Onderwijs. Nadenken en praten over onze samenleving door mensen van allerlei komaf.

Vijf Redemptoristenkloosters waren er in Nederland:

*De Zwanenhof in Ambt – Delden. Dit klooster bestaat nog. Het is een bezinningscentrum met landelijke bekendheid. Hier kan men voor een aantal dagen verblijven in retraite. Ook voor vergaderingen, cursussen, trainingen en voor de rust. Het huis waar een bijzondere,

aparte sfeer heerst. Tegenwoordig verblijven hier geen Redemptoristen meer.

*Klooster Roermond en de Kapel in ‘t Zand in Roermond. Het kruiswegpark achter het klooster met monumentale bomen en heesters. De kapel is een monument van religieuze cultuur. Jaarlijks komen in de maand juli de Sinti van heinde en verre naar de kapel. Het beeld van Onze Lieve Vrouwe in ̓t Zand staat er al meer dan vijf eeuwen op dezelfde plek. Het is zeker de moeite waard om de kapel te bezoeken. Duizenden pelgrims doen in Roermond de kapel jaarlijks aan. Ruim 7000 devotietegels aan de wanden van de kapel getuigen van verering aan Maria. Tot 2001 woonden er nog 11 paters en 3 broeders redemptoristen. Het huis biedt tevens onderdak aan kerkelijk maatschappelijke organisaties en verenigingen. Op 22 mei 2011 verliet de kloostergemeenschap de plek waar zij leefden en werkten.

*Klooster Wittem is een druk bezocht bedevaartsoord ter ere van Sint Gerardus Majella. Tot in de jaren zestig diende het als opleidingshuis voor Redemptoristen. Nu komen er jaarlijks nog 150.000 bedevaartgangers. Ze komen voor een kerkdienst of om een kaarsje op te steken in de Gerarduskapel en te bidden. Nu wonen er 7 paters en 1 broeder redemptorist en een geassocieerd echtpaar. Zij delen met elkaar het dagelijks leven, gebedsmomenten, maaltijden en hun werk.

*Klooster NEBO in Nijmegen, genoemd naar de berg Nebo gelegen in het westen van Jordanië. Vanaf deze berg zag Mozes het Beloofde Land. In 1928 werd hier het klein seminarie gesticht waar Redemptoristen werden opgeleid. Ik heb nogal wat jongens

gekend die het klooster in wilden. Ze konden op de NEBO een zodanig goede opleiding volgen waar men overal mee terecht kon. In het jaar 1970 is het klein seminarie opgeheven.

Met 23 paters en 10 broeders in het jaar 2001 waren de Redemptoristen hier actief met parochie en geestelijke verzorgings werkzaamheden. In 2002 werd NEBO onder voorwaarden verkocht aan Talis Woningbouw. De kloosterlingen en bewoners mochten nog tot 2008 blijven wonen. Hier woonden vooral bejaarde Redemptoristen. De meeste vonden dit geen leuke tijd natuurlijk. Zij vormden met elkaar een band en mijmerden over het verleden.

Op 23 november 2008 vierden ze in een stampvolle kerk de laatste eucharistie! De NEBO verlaten had veel impact op de bewoners! In 2008 verhuisden ze naar een klooster van de zusters Julie Postel in Boxmeer. Ook weer noodgedwongen vanwege getalsmatige afname van kloosterlingen en bewoners. Het monumentale karakter van het gebouw zal behouden blijven?

In 2014 gaat de RIWB, een instelling voor beschermd wonen, in Nijmegen onderdak bieden aan ca. 50 ‘kwetsbare’ mensen. Het gaat dan over lichtelijk verstandelijk gehandicapten, dak- en thuislozen. Het NEBO-klooster moet een woonwerkgemeenschap worden. De bewoners zullen dan een aantal uren per week gaan werken onder begeleiding. Zo kunnen ze dan o.a. het landgoed en het kerkhof, waar Redemptoristen begraven liggen, onderhouden. De bedoeling is om er verschillende woongroepen te maken. Iedere bewoner draagt op zijn eigen manier en mogelijkheden bij aan een goed leef- en werkklimaat.

Pater Henk Erinkveld C.S.s.R. is tegenwoordig overste van de kloostergemeenschap en rector van het rectoraat Partij Wittem in Limburg.

De kloosterbibliotheek is de best gesorteerde boekhandel in Zuid-Limburg. Gespecialiseerd op het gebied van spiritualiteit, pastoraat en theologie. Ruim 100 vrijwilligers staan 20 betaalde krachten bij pastoraal werk, receptie, boekwinkel, keuken en huishouding etc.

De ‘Gerardusklok’ is een interessant maandblad sinds 1920. In het begin bedoeld voor pelgrims tegenwoordig een tijdschrift over geloof, samenleving en levensoriëntatie.