Redemptorist broeder Passchalis Braat C.S.S.R.

Het verhaal

Op 9 april 2010 overleed broeder Passchalis [Harry] Braat, C.S.S.R. Redemptorist. Hij werd geboren op 6 september 1921, Everlandwegje no. 3 te Nispen en was de tweede uit een gezin van vier kinderen. Zijn ouders waren [Jan] Johannes -Jacobus Braat, gehuwd met [Cor] Maria -Cornelia-Francisca Uijtdehaag. De namen van hun kinderen: Janus, Harry, Lena en Willem.

Willem [81] woont met zijn echtgenote To Gommeren in de Adelaarstraat no. 7 te Nispen.

Janus Braat en zijn echtgenote Carolien Oostvogels woonden in de Dorpsstraat no. 77 in Nispen. Beide zijn overleden, Janus was de oudste zoon.

De enige dochter, Lena Braat, trad in het klooster Huize Liesbos als zuster Wenceslaus, in de orde van ’’De Kleine zusters van de Heilige Sint Joseph’’. In 2008 is zij gestorven en begraven in Breda. Ze werd op 22 november 1924 geboren en overleedt op 25 januari 2008. Lena ging naar de Katholieke meisjesschool Sint Antonius en de jongens naar de Katholieke jongensschool Sint Donatus te Nispen. Ook Lena werkte in haar jeugd mee op de boerderij.

Broeder Passchalis zijn ouders hadden een boerderij en het was een zwaar en hard leven, midden in de crisistijd van de vorige eeuw. De boerderij was een gemengd bedrijf, dus vee en landbouw zoals velen. In dat gezin heeft Broeder Passchalis Braat een diep gelovige en leerzame opvoeding genoten.

De kerk en de school lagen drie kwartier lopen van de ouderlijke boerderij af. Voor die tijd was dat niets bijzonders! Daar werd men hard van! Passchalis zegt van zich zelf dat hij een wat stille jongen was, rustig, en graag boeken las.

Na een retraite bij de redemptoristen in Seppe, groeide zijn verlangen om naar het klooster te gaan. Omdat hij de Paterskerk aan de Kade in Roosendaal goed kende, was het een uitgemaakte zaak: hij wilde redemptorist worden. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kon hij pas later intreden tot de orde. Op 16 maart 1948 legde hij zijn religieuze professie af in ’s Hertogenbosch, in de orde van de Redemptoristen C.S.S.R.

C.S.S.R. betekend Congregatio Sanctissimi Redemptoris. De congregatie van de Allerheiligste Verlosser. In 1732 gesticht door de Heilige Alfonsus Maria de Liguori te scala bij Napels. In Nederland vestigden de redemptoristen zich in Wittem, Zuid Limburg. De evangelische opdracht om mensen te bevrijden uit de onderdrukking bracht in deze instituten mensen voort als Gerardus Majella, Peerke Donders en Clemens Maria Hofbauer.

Na een kort verblijf in Glanerbrug en Nijmegen als juvenaatbroeder werd hij verbonden aan het noviciaathuis in Den Bosch. Daar werd de zorg van grote kloostertuin aan hem toevertrouwd. Hij was een harde werker, hartelijk, maar kon soms ook koppig en eigenzinnig zijn. Over wat hij daar beleefde kon Passchalis mooi vertellen. Zo vertelde hij ook over mijn oom A.A. van Eekelen, die is gesneuveld is op 12 mei 1940 tijdens de gevechten op de Grebbeberg en begraven ligt op het ereveld Grebbeberg te Rhenen. Passchalis heeft mijn oom goed gekend. Ook zijn broer Janus heeft daar gevochten tegen de Duitsers. Hij bracht het er echter levend af. De Familie Braat werd, evenals de familie van mijn oom, pas veel dagen later op de hoogte gebracht van het wel en wee van zoon en broer.

In 1970 werd Passchalis verbonden aan het klooster te Amsterdam. Daar kwamen zijn talenten als medewerker van het secretariaat van de Surinaamse Missieaan het licht. Met nauwgezetheid en toewijding onderhield hij contacten met confraters die werkzaam waren in Suriname. Overigens heeft hij zelf ook veel jaren in Suriname gewerkt. Onvermoeibaar bleef hij gelden bijeen brengen voor zijn medebroeders in de missie. De dames van de missienaaikring Nispen weten er alles van!

Toen het klooster in Amsterdam opgeheven werd, werd hij verbonden aan het klooster aan de Kade in Roosendaal. Daar heeft hij gelukkige jaren gekend als koster in de Paterskerk en dicht bij zijn familie, die hij regelmatig bezocht. Nispen was zijn alles en trots fietste hij een paar keer per week over het Everlandwegje, Brammenwegje en Molenbeekpad.

’’Ik kom ik van Nipse’’, was een gezegde van Broeder Passchalis. Tot voor kort was hij lid van de heemkundekring “De Heerlijckheijd van Nispen”. Het was in de tijd dat de redemptoristen nog in Roosendaal aan de Kade woonden. Wijd en zijd stonden de redemptoristen bekend om hun preken en diensten in de Paterskerk. Tegenwoordig is het Onze Lieve Vrouwe Kerk. Met het sluiten van de kerk, en haar nieuwe functie als parochiekerk, kwam er, na 135 jaar, een einde aan de aanwezigheid van de redemptoristen in Roosendaal. De paters en broeders die een stempel hebben gedrukt op het leven in Roosendaal en haar bewoners tot wijd in de omtrek namen afscheid.

Bij Toon en Lia Augustijn-Braat, op de boerderij Everlandwegje no. 4, vierde Passchalis regelmatig zijn feestjes te midden van familie en vrienden. En die feestjes waren goed! Het viel hem dan ook heel zwaar Roosendaal te moeten verlaten in 2003 wegens sluiting van het klooster aan de Kade in Roosendaal. En daarmee het gaan naar het kloosterbejaardenoord “NEBO” in Nijmegen voor enkele jaren. Want wegens sluiting van “NEBO” moesten de bejaarden naar Boxmeer. Daar werd hij gewaar dat zijn krachten begonnen af te nemen en moest Passchalis worden opgenomen in het ziekenhuis te Boxmeer. Na een verblijf van ongeveer zes weken in het ziekenhuis, waar hij met uitdrogingsverschijnselen was opgenomen, keert hij terug naar Berchmanianum. Hij maakte een tevreden indruk, doch is dan volkomen verpleegbehoeftig, maar dankbaar voor de hulp.

Berchmanianum in Nijmegen was tot 1967 het studiehuis van de orde der Jezuïten. De naam voor de leden van de Societas Jesu [SJ]. Vanaf die tijd heeft het huis als functie zorg voor verpleeg- en verzorgbehoevende religieuzen. Na Pasen zou er overlegd worden waar voor Passchalis de beste zorg geboden kon worden. Echter in het octaaf van Pasen is Broeder Passchalis Braat C.S.S.R. vredig en rustig overleden. De eucharistieviering vond plaats in de Kapel van Berchmanianum te Nijmegen op dinsdag 13 april 2010. Begraven werd redemptorist Passchalis [Harry Braat] op het kloosterkerkhof van de “NEBO” te Nijmegen. En rust vanaf dan te midden van zijn medebroeders redemptoristen. Een redemptorist en missiebroeder afkomstig uit Nispen!

Foto: collectie West-Brabants Archief