Ik houd van wielrennen

Het verhaal

Roosendaal, 4 juli 2014

Zaterdag 5 juli begon de Tour de France. Een uitgerekend mooi moment om de wielersport in beeld te brengen met een tentoonstelling. De tentoonstelling ‘Koers in Roosendaal, ik houd van wielrennen’ werd geopend in het Tongerlohuys op vrijdagmiddag 4 juli 2014. “Het begin van een hete wielerzomer”, zo werd voorspeld en dat konden we wel zeggen. Het was benauwd warm, die middag. Op het plein voor het Tongerlohuys, waar de opening werd verricht, was het 26 graden Celsius. Af en toe dreigde het te gaan regenen. Onweer en regen bleven echter gelukkig uit. Er was voldoende belangstelling bij de opening van de tentoonstelling door vooral wielerliefhebbers en -kenners! Om 16.30 uur werd de tentoonstelling geopend door de bekende West-Brabantse wielrenner Rini Wagtmans, wethouder Toine Theunis en Miss Nationale Jeugdronde 2014 Sabien Hoogerbrug. Heemkundekringleden van Wouw, Nispen, Roosendaal, Rucphen, Zegge, Oud-Gastel en verdere genodigden en belangstellenden konden na de speeches van de wethouder en Rini Wagtmans hun hartje ophalen in het museum. Aan de hand van voorwerpen, krantenartikelen, foto’s, films en deskundige uitleg gingen we even ver terug in het verleden. Verhalen werden er verteld en herinneringen aan vroegere wielertijden kwamen opduiken.

Ik herinner me nog de ‘Rondjes van de Parklaan’ die gereden werden in de jaren 1950. Het parcours was toen Gastelseweg, Spoorstraat, Admiraal Lonckestraat, Parklaan, Gastelseweg en dat dan ‘zoveel’ keer. Wat later werd de Ronde van Roosendaal gereden in de binnenstad via de Damstraat, Molenstraat, Kerkstraat, Raadhuisstraat begin jaren ‘60. De rondjes ‘Rond de Kerk’ en kermiskoersen waren heel populair in de jaren 1950 – 1960. Wanneer we via de radio hoorden wie de etappe in de Tour de France gewonnen had, waanden we ons dikwijls daarna ook een coureur. Op fietsen met alleen een terugtraprem en geen verlichting deden we dan wie het hardste kon fietsen.

Talrijke Roosendalers en West-Brabanders kregen bekendheid door overwinningen te behalen en deel te nemen aan wedstrijden zowel nationaal als internationaal. Om zo maar enkelen op te noemen: Wim en Piet van Est, Wout en Rini Wagtmans, Henk Faanhof, Gerrit en Adri Voorting, Karel Keepers, Dick Ole, Maarten Koch, Jos en Bram Heeren, Piet de Bruijn, Marijn Valentijn, Thijs Roks, Johan van der Velde, Ad Tak, Cees Aanraad, Jan Jonkers, René Pijnen, Adri van der Poel, Jacques van der Poel, John Braspenning (Den Bras). Bert Oosterbosch uit Oudenbosch was de eerste winnaar van de Draai van de Kaai in 1980. Twee keer werd hij getroffen door een hersenvliesontsteking en overleed op 18 augustus 1989. Bert Oosterbos mocht maar 32 jaar oud worden. Gerrit Voorting, niet geboren in Roosendaal, maar in ons hart gesloten. Hij won op 14 mei 1957 de 7e etappe in de Ronde van Nederland in onze stad. Den Haag-Roosendaal over een afstand van 184 km en een verdiende grootse huldiging op de Oude Markt. De andere dag won hij ook nog de 8e etappe, Roosendaal-Amsterdam over een afstand van 239 km. Hij droeg de gele trui in een etappe in de Tour de France van 1956 en 1958 en won twee etappes. Gerrit Voorting, inmiddels negentig jaar, was eregast tijdens de reunie van de Molenstraat op 12 oktober 2013.

Onze streek leverde in het jaar 1928 in Amsterdam op de Olympische zomerspelen een zilveren medaille op. De Roosendaalse sprinter Toine Mazairac ging er mee naar huis. Drie keer won hij een medaille op de wereldkampioenschappen. In 1923 werd hij 2e, in 1926 3e en in 1929 werd Toine Mazairac wereldkampioen sprint amateurs. Geboren 24 mei 1901, maar door een ongelukkige val overleden tijdens een wedstrijd voor veteranen op 01-09-1966 in Dortmund.

Verder Jef van de Vijver, geboren 22-08-1915 en overleden 20-02-2005. Een man van weinig woorden, maar groot in zijn daden. Twee keer wereldkampioen sprinten bij de amateurs in 1937 en 1938. In het jaar 1939 werd hij professional, maar door het uitbreken van de WOII kwam hij jammer genoeg niet verder. Zoals velen in die tijd overigens. Hij hield daarna hoek Brugstraat-Lyceumlaan een café samen met zijn echtgenote. Veel sympathie kreeg Jef van Belgische wielerliefhebbers en stamgasten.

De rijke geschiedenis van de wielersport in Roosendaal en omliggende dorpen staat centraal. De Tour de France leeft bijvoorbeeld in de wielergemeente Rucphen meer dan het wereldkampioenschap voetballen. Volgens een kenner geen oranje toeters en bellen, maar gele en groene fietsen voor de deur! Tja! Het staat geschreven!

Rond het jaar 1900 deed de fiets in West-Brabant zijn intrede. Het wielrennen is in West-Brabant een sport waar elke stad of dorp mee te maken heeft. Omdat we verbonden zijn met het Belgische wielergebeuren, waar de wielersport ook populair is. Dikwijls wordt er aan een kermis of stads- of dorpsfeest een koers gekoppeld welke genoemd worden als ‘De rondjes om de kerk’. “Op de fiets ga je heerlijk en het kost bijna niets”. Het amateurwielrennen stond rond het jaar 1900 in hoog aanzien. Op de fiets reden de renners naar stad of dorp om te gaan koersen en van start te gaan. De renners moesten dikwijls hun fiets zelf repareren en zorgen voor eten, drinken en materiaal. Ook waren de wegen dikwijls niet al te best. In het begin reden de renners over zandpaadjes en kasseien. Van lieverlee begon men ook op verschillende plaatsen wielerwedstrijden te organiseren en te zorgen voor betere parcoursen. In de Charitasstraat en Stoopstraat opende Tiest van der List zelfs in de jaren 1930 al twee wielerbanen. Mijn vader sprak altijd van “De baontjes van Tiest van der Liest op Kasdonk”. En hij zong ook wel eens een liedje over een Belgische wielrenner Charles Verbiest, die tijdens een wielerbaanwedstrijd (op d’n Piest) verongelukte.

Sjaoreltje, Sjaoreltje, Sjaoreltje Verbiest.

Aarde nie gereje op d’n piest,

dan aarde nie gelege in oe kiest,

Sjaoreltje, Sjaoreltje, Sjaoreltje Verbiest.

Karel Keepers was een goede amateurwielrenner. Hij werkte als slagersjongen bij mijn oom (Pauwke) Paul Sep aan de Kade. Hij werkte daar alleen in het najaar en de wintermaanden. Want zodra het voorjaar werd, begon zijn rennersbloed te kriebelen. Hij vroeg dan aan mijn oom of hij na het wielerseizoen terug mocht komen werken. Oom Paul voelde zich zeer vereerd met het voorstel van ‘onze’ Karel. Vooral ook omdat Karel bekend was in de streek en een goede renner. De sponsoring bestond toen uit kleine materiele middelen en geldbedrag! Het woord sponsor kenden we bij mijn weten niet in de jaren ’50 en ’60. Karel werkte dan het wielerseizoen af met zijn vader als zeer fanatieke begeleider. Die kon er af en toe nog wel eens flink tegen aan gaan! Als Karel won was dat goed te merken aan zijn vader, maar ook wanneer hij verloor! Zo ging dat in die tijd!

Enkele bekende wedstrijden zijn: Draai van de Kaai, De Hel van de Pin, Ronde van Wouw, Ronde van Nispen en natuurlijk de wielergemeente van Rucphen en Sint Willibrord. En de Volksronde op 2 augustus 2014, vast verbonden aan de Draai van de Kaai op 4 augustus 2014. Het hoort allemaal bij het wielercircus. Op 3 augustus 2014 City Mountainbike.

Vanaf 1956 startte de Internationale jongens jeugdronde van West-Brabant met 93 deelnemers. Pater Theo de Caluwe (C.s.S.R.) heeft een boek geschreven over de Internationale jeugdronde van West-Brabant. Het Deense jongetje Bjarne Riis reed mee in de jeugdronde. Later reed hij mee in de Tour de France, welke hij in 1996 won. In het jaar 1972 mogen er dan ook meisjes meedoen. Er wordt niet gekeken naar snelheid of soorten fietsen, wel naar behendigheid. En dat kan leerzaam zijn voor de jeugd. Vanaf het begin was de jeugdronde een groot succes. Dit jaar fietsten 429 deelnemers mee door West-Brabant en België voor totaal 250 kilometer.

In café De Veestallen op de Kade wordt zondag 14 september 2014 voor de 5e keer de wielerquiz gehouden. De quiz begint om 14.30 uur. Er worden vragen gesteld over grote wielerronden, wereldkampioenschap, klassiekers en de Draai van de Kaai natuurlijk.

Ook mogen we niet vergeten in herinnering te brengen de Roosendaler Chris Delbressine als wielercommentator. Boeiend, duidelijk en deskundig gaf hij zijn verslag en nam hij interviews af tijdens wielerwedstrijden. Niet alleen te horen in Roosendaal via de geluidsinstallatie, maar ook via de radio, zowel nationaal als internationaal.